Angelo Filippetti (e l’esperanto a Milano)
Angelo Filippetti (Milano, 1866-1936), medico, uomo politico, sindaco socialista di Milano dal 20 novembre 1920 alla triste occupazione fascista del 3 agosto 1922, presidente del Circolo Esperantista Milanese e della FEI (nel 1913 e nel 1920), favorì l’insegnamento dell’esperanto nelle scuole del suo Comune, dove inaugurò una Via Zamenhof (nel 1921, a Porta Ticinese), partecipò all’organizzazione del IV Congresso italiano (1913) e fu tra i promotori della delegazione milanese mandata a Ginevra nel 1921, quando l’adozione della lingvo internacia venne discussa alla Lega delle Nazioni e “insabbiata” dai Francesi. Quando, dopo la pausa bellica, l’esperanto rinacque, nel 1919 il Comune di Milano annunciò una conferenza del prof. Lupi che richiamò circa 500 ascoltatori, a sèguito della quale risorse l’Associazione milanese con il nuovo nome di “Esperanta Domo”, ospite in una scuola comunale: ne fu presidente proprio Filippetti, futuro sindaco di Milano, grazie al quale nel 1920 furono introdotti corsi di esperanto nel 5° e 6° anno delle scuole popolari comunali.
Proprio a Milano, città ancora oggi sede della Federazione Esperantista Italiana (FEI), si era sviluppato nel 1906 il primo nucleo del futuro movimento nazionale, il “Gruppo Milanese per l’esperanto” (oggi CEM), animato fra gli altri dal poeta e studioso inglese Clarence Bicknell e dalla professoressa di origine boema Rosa Junk. Fra i pionieri sono almeno da ricordare Pier Carlo Monti, lo studente che, insieme ad altri colleghi, creò nel 1911 un Centro Esperantista per le Università; o ancora il Cardinal Ferrari, che divenne convinto sostenitore della creatura di Zamenhof a sèguito di una conferenza del veneto don Giacomo Bianchini.
Per Filippetti, si veda anche il suo profilo in E. Migliorini, Pionieri dell’Esperanto in Italia, Roma 1982 e il profilo apparso in Itala Esperantisto xii (15.01.1921), p. 11.
Angelo Filippetti (kaj Esperanto en Milano)
Angelo Filippetti (Milano, 1866-1936), kuracisto, politikisto, socialisma urbestro de Milano de la 20-a de novembro 1920 ĝis la malĝoja faŝisma okupado de la 3-a de aŭgusto 1922, prezidanto de la Milana Esperanto-Klubo kaj de la IEF (Itala Esperanto-Federacio) (en 1913 kaj 1920) , favoris la instruadon de Esperanto en la lernejoj de sia komunumo, kie li inaŭguris Straton Zamenhof (en 1921, ĉe Porta Ticinese), partoprenis en la organizado de la 4a Itala Kongreso (1913) kaj estis unu el la iniciatintoj de la Milana delegacio sendita. al Ĝenevo en 1921, kiam la adopto de la lingvo internacia estis diskutita ĉe la Ligo de Nacioj kaj "kovrita" de la francoj. Kiam post la militrompo Esperanto reviviĝis, en 1919 la Municipo de Milano anoncis konferencon de prof. Lupi kiu altiris ĉirkaŭ 500 aŭskultantojn, post kio la Milana Asocio reviviĝis kun la nova nomo "Esperanta Domo", gastigita en urba lernejo: Filippetti, la estonta urbestro de Milano, estis ĝia prezidanto, dank' al kiu en 1920 Esperanto-kursoj en la 5-a kaj 6-a jaro de municipaj popollernejoj.
En 1906, la unua kerno de la estonta nacia movado, la "Milana Grupo por Esperanto" (hodiaŭ MEK), animata interalie de la poeto kaj angla klerulo Clarence Bicknell kaj la profesoro de bohema origino Rosa Junk. Inter la pioniroj ni almenaŭ mencias Pier Carlo Monti, la studento kiu, kune kun aliaj kolegoj, kreis Esperantistan Centron por Universitatoj en 1911; aŭ denove kardinalo Ferrari, kiu fariĝis fervora subtenanto de la estaĵo de Zamenhof post konferenco de la veneciano Don Giacomo Bianchini.
Pri Filippetti, vidu ankaŭ lian profilon en E. Migliorini, Pionieri dell'Esperanto in Italia, Romo 1982 kaj la profilon, kiu aperis en Itala Esperantisto xii (15.01.1921), p. 11.
